گشتاور سنج

تاریخچه ی گشتاور سنج به زمانی بر می گردد که برای اولین بار کارکنان شهرداری در شهر نیویورک جهت کنترل آب وسیله‌ای به نام ترکمتر یا گشتاور سنج را اختراع کردند. کار اصلی این وسیله کنترل آب به کمک باز و بسته کردن پیچ و مهره‌های اتصالات آب شهری بود و این کار همچنین باعث ایمنی در کار می‌شد.

شخصی به اسم والتر چری سلر در سال 1920 این وسیله را برای استفاده در خط تولید خودرو در شرکت کرایسلر، تولید نمود و آچار آن را نیز اختراع کرد و توانست در سال 1938 گشتاور سنج را به تولید انبوه برساند و در طیف وسیعی این دستگاه را تولید کند. هم اکنون این ابزار در تمام کارگاه‌های صنعتی، خط تولید کارخانه‌ها، صنایع سنگین و موارد مرتبط با این صنایع استفاده می‌شود.

تعریف گشتاور سنج

برای اعمال دقیق گشتاور به یک نقطه اتصال‌ در پیچ و مهره از وسیله ای به نام گشتاور سنج یا ترکمتر استفاده می‌شود. به‌ عبارت دیگر کار این وسیله کنترل و اندازه گیری میزان گشتاور وارد شده در هنگام باز کردن و بستن پیچ و مهره می باشد. این وسیله دارای نام های مختلفی در بازار می باشد که اغلب این نام ها شامل گشتاور سنج، ترکمتر یا ترک رنچ است.

برای اندازه گیری گشتاورِ سیستم هایی که حالت گرداننده و یا چرخشی را دارند، از گشتاور سنج استفاده می‌شود که شامل موتور گیربکس ماشین، در کل برای مواردی که اندازه‌گیری نیروی وارد بر محور جسم گردنده نیاز است، می باشد و کاربرد دارد. به طور مثال اگر درب ظرف نوشابه با گشتاوری بیش از حد معمول بسته شود، باید با گشتاور سنج یا ترکمتر باز شود. و این به این دلیل است که در کارخانه به صورتی تنظیم شده که قابل باز شدن با دست نمی باشد.

روی آن یک شاخص قرار گرفته شده که می‌توان گشتاور مورد نیاز را به وسیله آن تنظیم کرد. واحد اندازه‌گیری این وسیله با توجه به کشور تولید‌کننده و برند آن متفاوت می باشد. واحد گشتاور بر طبق استاندارد جهانی، نیوتن بر متر است اما در برخی از تولید‌کنندگان آمریکایی و انگلیسی  واحد شاخص ترکمتر، اینچ در پوند و یا فوت در پوند است.

هر آچار بر اساس موارد کاربرد و نوع برند و مارک آن میزان اندازه‌گیری و دقت خاص خود را دارا می باشد. همچنین مقدار دقت و خطا در هر گشتاور با گشتاور دیگر فرق می کند ولی معمولا هر یک بین 1 تا 4 درصد تلورانس خطا دارد.

کاربرد گشتاور سنج

گشتاور سنج یا ترکمتر از جمله ابزار هایی است که برای اندازه گیری نیروی لازم در چرخاندن یا پیچیدن اجسام دوران استفاده می شود. در حقیقت به این نیروی لازم، گشتاور می گویند و از ضرب نیروی وارد شده بر یک جسم از نقطه اثر نیرو تا نقطه ای که جسم از همین نقطه شروع به چرخیدن یا دوران می کند به دست می آید.

 گشتاور سنج جهت اندازه گیری دستگاه های گردنده مثل گیربکس، موتور و درب بطری نوشابه در حالت استاندارد کاربرد دارد. پس لازم است که کارخانه ها مجهز به گشتاور سنج باشد، چرا که در صورت استاندارد نبودن اندازه نیرو با باز کردن درب بطری با چالش روبرو خواهیم شد و همچنین نیروی دست برای باز کردن آن کافی نمی باشد. همچنین از دیگر کاربردهای گشتاور سنج می توان به اندازه گیری نرخ برداشت براده، اندازه گیری نیروهای سایش، کالیبره کردن ابزارهای گشتاور، تست کردن فنرها و اندازه گیری‌ بیودینامیک اشاره نمود.

 در رابطه با واحد های اندازه گیری باید توجه داشته باشید که این واحد ها در صورت قرار گرفتن در معادله گشتاور (T=N×r) متغیر می باشند که از جمله آنها می توان واحدهای اندازه گیری نیوتن متر، فوت پوند و کیلوگرم و سانتی متر را نام برد.

 گشتاور سنج معمولا با طراحی های مختلفی به بازار توزیع می شود و می تواند به صورت دستی یا همراه با یک خروجی باشد که این خروجی با نام های مختلفی دارد که اغلب با نام های ترانسدیوسر با ترانسمیتر معرفی می شود. به علاوه امروزه با پیشرفت دانش و فناوری های روز دنیا مدل های ریموت این دستگاه، اندازه گیری و کار با آن را راحت تر کرده و در نتیجه اطلاعات برای گزارش کنترل کیفیت به راحتی با این وسیله جمع آوری شده و سپس نتایج توسط کارشناسان مورد بررسی قرار می گیرد.

انواع گشتاور سنج

انواع ترکمتر با توجه به اندازه و میزان مصرف به موارد زیر تقسیم بندی می شوند که در ادامه به توضیح هر یک می پردازیم:

• تقه ای
• کمر شکن
• ساعتی یا عقربه ای
• دیجیتال
• برقی یا شارژی
• کرنومتری
• جغجغه ای
• بادی
• هیدرولیک
• شاهینی

همانطور می دانید، نوع و ویژگی هر یک از این دستگاه ها در انتخاب و خرید گشتاور سنج تاثیر گذار است. 

ترکمتر تقه‌ ای

این نوع گشتاور سنج برای استفاده در کارگاه‌های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. در این نوع از انواع ترکمتر، وقتی گشتاور به میزان مورد نظر برسد، تقه یا ضربه‌ای را حس می‌ کنید که این تقه به معنی این است که گشتاور به حالت مورد نظر نزدیک شده است.

ترکمتر کمرشکن

ترکمتر کمرشکن ابزاری خاص است و می شود گفت تقریبا زیر مجموعه‌ای از نوع تقه ای محسوب می‌شود. در وسط آن لولایی قرار دارد که هنگامی که به گشتاور مورد نظر می‌ رسد ترکمتر از آن نقطه مورد نظر تا می‌شود یا به اصطلاح می‌شکند.

ترکمتر ساعتی یا عقربه ای 

از این نوع وسیله اغلب برای خط تولید کارخانه‌ها استفاده می‌شود و کاملا مخصوص مصارف کارخانه است. عقربه‌ ای که روی این ترکمتر قرار گرفته شده به شما این امکان را می دهد که گشتاور وارد شده را مشاهده کنید.

ترکمتر دیجیتال

ترکمتر دیجیتال زیر مجموعه‌ ای از نوع تقه‌ای می‌باشد و دقت بالایی دارد. بر روی این ابزار، نمایشگری طراحی شده که با استفاده از آن، گشتاور وارد شده قابل مشاهده می باشد.

ترکمتر برقی یا شارژی

ترکمتر برقی یا شارژی، یکی دیگر از انواع ترکمتر است که وظیفه آن مثل بقیه ترکمتر ها تنظیم کردن گشتاور جهت بستن پیچ و مهره می باشد. تنها تفاوتی که دارد این است که  این نوع بر روی دریل و پیچ گوشتی شارژی کاربرد دارد و استفاده می شود. در واقع پشت سه نظام، حلقه ای قرار دارد که بر روی آن اعدادی نوشته شده است و به وسیله این حلقه می توان گشتاور دستگاه را مطابق  نیازمان تنظیم نماییم.

ترکمتر کرنومتری

این نوع گشتاور سنج از ساده ترین انواع ترکمتر ها که کار با آن ها بسیار راحت می باشد، نوع کرونومتری است که در آن این امکان برای شما وجود دارد که میزان گشتاور را تنظیم کنید. برای این منظور می بایست قسمت انتهای دسته را فشار دهید و بچرخانید. لازم به ذکر است بدانید خود دستگاه ترکمتر در بازه های متفاوتی وجود دارد و شما باید با توجه به نیازتان ترکمتری را انتخاب کنید که میزان گشتاور مورد نیازتان در بازه مربوطه باشد.

ترکمتر جغجغه ای

ظاهر ترکمتر جغجغه بسیار شبیه به جغجغه های بچگانه می باشد اما به صورت صنعتی شده، طراحی شده است.

ترکمتر بادی

زمانی که گشتاور مورد نیاز به قدری زیاد است که از حد توان نوع دستی فراتر است، از ترکمتر بادی استفاده می شود. به عنوان مثال در صنایع فولاد، کشتی سازی و پتروشیمی کاربرد بسیاری دارد؛ در واقع ترکمترهای دستی تا 3 هزار نیوتن و ترکمترهای بادی تا 80 هزار نیوتن را می توانند تحمل کنند و منبع تغذیه آنها پمپ باد و کمپرسور باد می باشد.

ترکمتر هیدرولیک

 این نوع نیز مانند نوع بادی برای صنایع سنگین کاربرد دارد، حتی می توان اظهار داشت که توان و قدرت بیشتری برای تنظیم گشتاور ها دارند و در مکان هایی که از هوا یا باد فشرده نمی توان استفاده کرد از گشتاور سنج هیدرولیک استفاده می شود.

ترکمتر شاهینی

این نوع گشتاور سنج، مزیتی که دارد این است که در هنگام سفت کردن پیچ شما می توانید از میزان نیروی اعمال شده به پیج مطلع شوید. این مدل از ترکمترها به دلیل اینکه فاقد فنر می باشند به کالیبراسیون کمتری نیاز دارند و این در حالی است که نکات استفاده صحیح و اصولی از دستگاه را رعایت نمایید.

میزان دقت گشتاور سنج

میزان دقت ترکمترهای دستی در بیشترین حالت تا رنج 3000 نیوتن متر است. ترکمترهای دستی در زمان وارد شدن گشتاور دقتی حدود 3 درصد دارند ولی ترکمترهای ساعتی و دیجیتالی در زمان وارد شدن گشتاور دقتی معادل 1 درصد دارند.

نکاتی مهم در هنگام خرید گشتاور سنج یا ترکمتر

 در حین خرید توجه به نکات زیر می توان در عملکرد و کیفیت دستگاه بسیار موثر واقع شود:

• واحد اندازه گیری دستگاه باید بررسی شود و در صورت لزوم از نوع نیوتن بر متر استفاده کنید تا دقت دستگاه افزایش پیدا کند.
• به لحاظ دقت اندازه گیری گشتاور به میزان خطای اندازه گیری دستگاه توجه لازم را داشته باشید.
• به عقربه ای یا دیجیتال بودن گشتاور سنج دقت کنید، چرا که خطای اندازه گیری نوع دیجیتالی آن به مراتب از نوع عقربه ای یا آنالوگ کمتر می باشد.
• حتما به این نکته توجه کنید که ارسال سیگنال خروجی برای گشتاور امکان پذیر باشد.

خرید گشتاور سنج

اگر قصد خرید گشتاور سنج را دارید، حتما با کمک کارشناسان تکترونیکس نوع گشتاور سنج مورد نیاز خود را انتخاب نمایید و سپس بهترین ترکمتر مورد نظر خود را با توجه به نیاز خود انتخاب و خریداری کنید.

قیمت گشتاور سنج

برای اطلاع از قیمت گشتاور سنج مورد نظر خود، با مشاوران ما در تماس باشید. پیش از اطلاع از قیمت گشتاور سنج، این مقاله و مقاله های مرتبط را در سایت تکترونیکس دنبال کنید تا اطلاعات مفیدی در این زمینه کسب کرده و با توجه به آن دست به انتخاب بهترین ابزار مورد نیازتان بزنید.