سبد خرید شما خالی است!

کولیس (Caliper) چیست؟ کاربرد، اجزا و نحوه استفاده از آن

 ۱۴۰۳/۰۷/۱۸
کولیس (Caliper) چیست؟ کاربرد، اجزا و نحوه استفاده از آن
کولیس چیست؟
بدیهی است که بررسی ابعاد سازه های مختلف به ابزارها و واحد های گوناگونی بستگی دارد‌. به عنوان مثال برای تجزیه و تحلیل مایعات از لیتر، و برای سنجش جامدات مختلف از سانتی متر، متر یا کیلومتر استفاده می شود. اما سوالی که به وجود می آید آن است که آیا برای بررسی ضخامت سازه های مکانیکی ابزار خاصی وجود دارد؟ کولیس در واقع همان ابزار خاص است که برای اندازه گیری قطر سازه های مختلف از آن استفاده می شود.
جالب است بدانید که کولیس ها دارای قدمت بالایی هستند. این اقلام در قرن های مختلف برای اندازه گیری قطعات گوناگون حضور داشتند. مداومت استفاده از این سازه تا حدودی می تواند فواید و کارایی آن را به اثبات برساند‌. با کمک کولیس هر قطعه پس از اندازه گیری در ابعاد مناسب ساخته می شود. این سازه می تواند به پیشرفت بی عیب و نقص پروژه های صنعتی کمک کند. کولیس ها دارای انواع مختلفی هستند. با توجه به این مدل ها یک فرد می تواند اهداف مختلفی از خرید کولیس داشته باشد. اگر می خواهید بدانید که این دستگاه شامل چه نمونه هایی است و اصلی ترین ویژگی های کولیس چیست در ادامه همراهمان باشید.

تاریخچه ساخت کولیس

بد نیست که فارغ از بررسی اجزا و کاربرد کولیس، تاریخچه آن را نیز مورد بررسی قرار دهیم. شاید برایتان جالب باشد که تاریخچه ساخت این ابزار به پیش از تولد مسیح برمی گردد. در آن زمان شاخک هایی با دندانه های ثابت و متغیر طراحی می شده است که توسط ساسانیان، مصریان و حتی یونانیان مورد استفاده قرار میگرفته است. بر اساس روایت هایی که از دیرباز به جا مانده است، یک دانشمند اهل فرانسه به نام پیتر ورنیر نمونه ابتدایی این وسیله را در سال 1914 اختراع کرده است. به همین دلیل است که نام دیگر کولیس را با عنوان ورنیه می شناسند.

اجزای کولیس 

زمانی که قطعات مختلف یک سازه در کنار هم قرار می گیرند محصولی جدید تولید می شود. واضح است که هر یک از این اجزا در پروسه جداگانه ای طراحی و ساخته شده اند. به همین دلیل هریک کاربرد و وظیفه بخصوصی را به دوش می کشند. اگر هنوز هم برایتان سوال است که اصلی ترین اجزای کولیس چیست در ادامه همراهمان باشید.
  • فک های بالا: فک بالا عضوی است که برای بررسی ابعاد داخلی یک کالا کاربرد دارد. عمق یا شکاف به وجود آمده در یک محصول مثال واضحی از ابعاد درونی هستند.
  • فک های پایین: فک هایی که در قسمت پایینی کولیس قرار گرفته اند بر خلاف نمونه قبلی برای بررسی ابعاد (قطر) خارجی یک محصول طراحی شده اند.
  • میله عمق: هنگامی که پیچ تعبیه شده در شستی فشرده شود میله عمق از آن خارج می شود‌‌‌‌. میله عمق برای بررسی اندازه سوراخ ها یا حفره های کوچک ساخته شده است‌.
  • مقیاس اصلی: مقیاس اصلی کولیس بر اساس پارامتر هایی همچون میلی متر و سانتی متر درجه بندی می شود. این مقیاس در نزدیکی محور سازه تعبیه شده است.
  • مقیاس ورنیه: بدنه کولیس حاوی درجه بندی هایی است که آنها را با نام ورنیه می شناسند‌. وجود این تقسیم بندی ها موجب افزایش دقت این کالا می شود. اصلی ترین کاربرد ورنیه نشان دادن میزان دقت کولیس است. 
  • پیچ شستی: پیچ شستی عضوی است که می تواند زاویه قرار گیری فک بالا، فک پایین و میله عمق را تعیین کند. با وجود این بخش هر یک از اجزای نام برده به راحتی به بخش های مختلف یک سازه متصل می شوند‌.
  • پیچ قفلی: زمانی که فک بالا و پایین در جایگاه مناسب خود قرار می گیرند پیچ قفلی آنها را در همان بخش محکم نگه می دارد‌‌. 




کولیس چیست؟

کاربرد کولیس 

اصلی ترین کاربرد کولیس اندازه گیری قطر و عمق اجزای مختلف است‌. وجود این کالا به صنعتگران کمک می کند میزان دقت و هماهنگی یک نمونه ساخته شده را را با دیگر محصولات مقایسه کنند. با بررسی آمار خرید کولیس می توانید به حضور پررنگ آن در صنایع مختلف پی ببرید.
نجاران یکی از اصلی ترین استفاده کنندگان کولیس هستند. بی شک میزها و صندلی هایی که بدون بهره گیری از این کالا ساخته شده باشند دارای برخی ایرادات و ناهماهنگی های ساختاری هستند. یکی دیگر از حساس ترین کارایی های این محصول اندازه گیری تجهیزات آزمایشگاه است. چرا که پیشرفت صحیح آزمایش های مختلف تا حدودی به ابعاد اقلام مصرفی وابسته است.
البته کاربرد کولیس در این نقطه به پایان نمی رسد. پروسه تولید لوازم پزشکی نیز با کمک این عضو انجام می شود. لازم به ذکر است که برخی تجهیزات پزشکی برای تولید شدن به کالایی نیاز دارند که سطح دقت میلی‌متری داشته باشد. در چنین شرایطی بهتر است از دستگاه کولیس استفاده شود. واضح است که دو خودرو با مدل های مشابه باید حاوی اجزایی باشند که کاملا اندازه هم هستند. رعایت این قاعده بدون وجود ابزار نام برده امکان پذیر نیست. تمام این کارایی ها می توانند بر اساس نوع ساختاری و اجزای کولیس دچار تغییر شوند.

انواع کولیس 

به طور کلی کولیس ها در سه دسته ی مختلف طراحی و تولید می شوند‌. همانطور که انتظار می رود قیمت کولیس بر اساس نوع ساختاری آن متفاوت است‌. کاربرد کولیس هم می تواند بر اساس این جزئیات تحت تاثیر قرار بگیرد. این ملاک می تواند در آمار خرید کولیس نیز نقش داشته باشد‌. ورنیه، عقربه ای و دیجیتال سه نمونه بارز انواع کولیس هستند. لازم به ذکر است که کاربرد و چگونگی استفاده‌ از هر یک از این اجزا یک چیز است. اما نحوه خوانش اطلاعات در هر یک متفاوت است. فارغ از این موارد اجزای کولیس نیز می توانند در هر مورد متغیر باشند.

کولیس ورنیه 

نمونه ی ساده این محصول حاوی یک خط کش ثابت و یک عضو متحرک به اسم ورنیه است. قطعه اول بر حسب میلی متر و سانتی متر، و عضو دوم بر اساس 8 درجه مشخص تقسیم بندی شده است‌. اجزای کولیس ورنیه بسیار ساده و ابتدایی هستند. کاربرد کولیس ورنیه در اندازه گیری اجسام کوچک صنعتی خلاصه می شود‌.

چگونگی اندازه گیری با کولیس ساده 

میزان دقت این ابزار در حین اندازه گیری تا حد زیادی به دانش و توانایی اپراتور وابسته است. برای بدست آوردن ابعاد دقیق یک کالا این ابزار باید در جایگاه و زاویه درستی قرار بگیرد. واضح است که دسترسی به اندازه های کالاهایی که دارای اشکال نامتعارف اند به کمی تمرین و تکرار نیاز است‌. در هنگام انجام این فرایند باید نیروی مناسبی به ابزار و جسم وارد شود. چرا که یکی از اصلی ترین شرط یک اندازه گیری دقیق اتصال مناسب جسم به ابزار است.
برای آغاز این روند دندانه ها باید بر قسمت بیرونی جسم منسجم شوند‌. در این میان اولین عددی که به واسطه کولیس نمایش داده می شود تعیین کننده ابعاد سازه است. برای بدست آوردن مقدار اعشار این رقم باید خطوط خط کش ثابت و ورنیه مورد بررسی قرار بگیرند. با شمردن تعداد این خطوط و ضرب آنها بر میزان دقت کولیس رقم دقیق اعشار بدست می آید. 
اگر قصد دارید میزان عمق یک کالا را بررسی کنید باید رویه متفاوتی را پیش بگیرید. این سازه دارای زبانه ای است که در قسمت تحتانی قطعه تعبیه شده است‌. وظیفه این قطعه در بررسی عمق بخش های مختلف یک جسم خلاصه می شود. چگونگی بررسی عمق با نحوه اندازه گیری طول و عرض یکسان است. در هنگام چرخش زبانه دهانه ی بزرگ و کوچک کولیس بر اساس مقدار فضای درونی جسم تنظیم می شوند.
بر اساس استاندارد های از‌پیش تعیین شده محدوده اندازه گیری این نوع کولیس حداکثر 1 متر است. با توجه به این ابعاد نباید انتظار تولید انبوه این کالا را داشت. به همین دلیل است که آمار خرید کولیس ساده بسیار اندک است‌. البته قیمت کولیس ورنیه نیز بر همین اساس کاهش یافته است.

 

کولیس چیست؟

 

مزایای کولیس ساده

ادامه روند طراحی و تولید یک محصول می تواند نشان دهنده مزیت های ساختاری آن باشد. این قاعده درباره کولیس ساده نیز صدق می کند. واضح است که ذکر ویژگی های مثبت هر محصول می تواند به شما در انتخاب صحیح ابزار مورد نیازتان کمک کند. برخی از اصلی ترین مزیت های کولیس ساده عبارت است از:
  • چگونگی استفاده‌ از این ابزار به نسبت نمونه های مشابه آسان تر است‌.
  • ساختار و جنس بدنه مقاوم این کالا سبب می شود کولیس ورنیه عمر مفید بالایی داشته باشد.
  • این کالا ها می توانند با تکیه بر طراحی ساده شان انواع مختلفی از اجسام را به راحتی اندازه گیری کنند.
  • دقت کولیس ورنیه در مقایسه با دیگر اقلام مشابه بالاتر است.

معایب کولیس ساده 

معرفی یک محصول زمانی تکمیل می شود که علاوه بر مزیت ها، معایب ساختاری آن نیز ذکر شده باشد. چرا که یک فرد باید با بررسی تمام نقاط قوت و ضعف تصمیم به خرید یک محصول بگیرد. بی شک کولیس ساده نیز دارای برخی معایب ساختاری است. در ادامه به بعضی از آنها اشاره می کنیم.
  • از آنجایی که این ابزار دو مقیاس متفاوت را به صورت همزمان نمایش می دهد ممکن است اپراتور دچار خطا شود‌.
  • یادگیری خواندن کولیس ورنیه ممکن است برای برخی افراد دشوار باشد‌.
  • خطوط این ابزار بسیار زیر و نزدیک به هم است. به همین دلیل خواندن آنها به دقت بیشتری نیازمند است.

کولیس عقربه ای

از آنجایی که سیستم ساختاری و روند اندازه گیری این ابزار شباهت زیادی به ساعت دارد آن را با پسوند عقربه ای می شناسند. این نوع کولیس نیز مانند نوع ساده از یک خط کش ثابت و یک بخش متحرک ساخته شده است. با این تفاوت که عقربه جایگزین تقسیم بندی های ریز و نزدیک به هم شده است. 
در بخش پشتی این ابزار یک صفحه درجه بندی شده تعبیه شده است. این صفحه حاوی تعدادی چرخ دنده است که در هنگام حرکت با بخش های مندرج برخورد کرده و برخی مقادیر را به اپراتور نشان می دهند. اجزای کلی این نوع کولیس با نمونه ساده آن یکسان است.

نحوه اندازه گیری با کولیس عقربه ای

نحوه استفاده از این سازه به نسبت نمونه ابتدایی آن بسیار آسان است. برای این کار کافیست معیار عددی بدست آمده از عقربه و خط کش ثابت با یکدیگر جمع شوند. بهتر است در هنگام محاسبه پیچ زیرین دستگاه را قفل کنید‌‌‌. چرا که بستن این پیچ از بروز هرگونه خطای فنی در هنگام شمارش جلوگیری می کند.

 

کاربرد کولیس

 

مزایای کولیس عقربه ای

همانطور که انتظار می رود قیمت کولیس عقربه ای بر اساس ویژگی های مثبت ساختاری آن تعیین می شود‌. این کالا برای نمایش دادن مقادیر بدست آمده از اجسام مختلف به باتری یا عضو جایگزین نیازی ندارد. علاوه بر آن خواندن ابعاد ذکر شده به واسطه صفحه عقربه ای آسان تر است‌‌. به همین دلیل است که بسیاری از متقاضیان به جای خرید کولیس دیجیتال نوع آنالوگ آن را تهیه می کنند.

معایب کولیس عقربه ای

این ابزار عقربه ای دارای برخی ویژگی های منفی است. بهبود این نقطه ضعف ها می تواند در افزایش آمار خرید کولیس عقربه ای تاثیر گذار باشد. خواندن ارقام بدست آمده از این دستگاه برای افراد تازه کار سخت است. علاوه بر آن این کالا باید در شرایط آب و هوایی خاصی نگهداری شود. عدم رعایت این نکته موجب خرابی سازه می شود. متاسفانه روند تعمیر این قطعه فنی نیز کمی دشوار است.

کولیس دیجیتال 

همانطور که قبل تر به آن اشاره کردیم روند کاری سه کولیس ساده، عقربه ای و دیجیتال با یکدیگر یکسان است‌. وجه تمایز این سه دستگاه در نحوه نمایش مقادیر بدست آمده خلاصه می شود. واضح است که نمونه دیجیتالی این دستگاه اعداد را در صفحه نمایش جداگانه خود نمایش می دهد. 
چگونگی خواندن این اعداد بسیار آسان است. چرا که این ارقام به صورت واضح و شفاف بر روی صفحه نمایش درج می شوند. با استفاده از دکمه هایی که در قسمت پایینی کولیس جایگذاری شده اند می توان محاسبات به دست آمده را صفر کرد. لازم به ذکر است که میزان دقت این دستگاه بسیار بالا است.

چگونگی اندازه گیری با کولیس دیجیتال 

برای آغاز اندازه گیری با این ابزار دیجیتالی ابتدا باید صفحه نمایش آن را صفر کنید. پس از آنکه از صفر بودن معیار عددی نمایشگر مطمئن شدید دهانه آن را باز کنید. فک بالایی و پایینی کولیس را با کمی فشار بر روی جسم مد نظرتان متصل کنید. اگر نحوه قرارگیری هر دو عضو مناسب بود میتوانید اعداد نمایش داده شده را بخوانید.

مزایای کولیس دیجیتال 

این کالا در مدل ها و اندازه های مختلفی تولید می شود. به همین خاطر است که بسیاری از صنعتگران به خرید کولیس دیجیتال تمایل نشان می دهند. این محصول در اکثر موارد دو مقیاس مجزا را بررسی کرده و نمایش می دهد. همچین وجود دکمه صفر در ساختار این سازه احتمال بروز خطا را در هنگام محاسبه کاهش می دهد. برخی از نمونه های تولید شده از این کالا امکان ذخیره اطلاعات و انتقال آن به کامپیوتر را دارند. 

معایب کولیس دیجیتال 

اگر قیمت کولیس دیجیتالی کمتر از حد انتظار باشد احتمالا باتری های استفاده شده در آن ضعیف و بی فایده هستند. آن دسته از کولیس هایی که دارای باتری خورشیدی هستند نیز ممکن است در شرایط کم نور دچار مشکل شوند. این کالا در برابر شرایط آب و هوایی مختلف مقاومت ضعیفی دارد. چگونگی بازسازی و تعمیرات آن نیز بسیار سخت و پر هزینه است.

 

اجزای کولیس

 

چگونگی خواندن کولیس

می دانید که کاربرد کولیس در اندازه گیری اجسام خلاصه می شود. این کارایی زمانی معنی دارد که شما بتوانید به درستی اطلاعات استخراج شده از سمت کولیس را بخوانید. برای شروع مقیاس اصلی را پیدا کنید. عدد مقیاس اصلی باید با ابعاد تعیین شده از سمت فک پایین مطابقت داشته باشد. این موضوع درباره علامت صفر موجود در دستگاه نیز صدق می کند. ابعاد بدست آمده از سمت کولیس را در اطلاعات استخراج شده از ورنیه ضرب کنید. در آخر هم اندازه گیری ورنیه را با مقیاس اصلی جمع بزنید.

سوالات متداول 

1- کولیس چیست؟

نوعی وسیله اندازه گیری است که برای بررسی ابعاد قطعات صنعتی طراحی شده است.

2- اجزای کولیس شامل چیست؟ 

پیچ شصتی، پیچ قفلی، مقیاس اصلی، مقیاس ورنیه و فک بالا و پایین.

3- اصلی ترین کاربرد کولیس چیست؟

اندازه گیری قطر، عمق و ارتفاع اجسام.
 
۵۵
ایمیل را وارد کنید
تعداد کاراکتر باقیمانده: 500
نظر خود را وارد کنید